پیش گفتار کتاب برای آشنایی دوستداران با درونه ی نوشتارها در بررسی دگرگونی های اجتماعی، پرداختن به پهنه هایی مانند نهادها و سازمان های اجتماعی از برجستگی خاصی برخوردار است. اگر چه در دیگرگونی نهادها، پیکره تعیین کننده نیست، بلکه درون مایه اهمیت نخستین دارد، اما در فرایند رویدادها، موسسات اجتماعی و چگونگی پیدایی و رشد آنان نقش مخصوص به خویش دارند و در گاه و جای خود، بر رشد کند یا تند جامعه تاثیر گذارند در میان نهادها و سازمان های اجتماعی، دولت به مثابه ی بیان کننده ی خواست ها و گرایش های یک لایه یا چند لایه ی اجتماعی، وزن سنگینی دارد و بنا بر همین اهمیت در این پژوهش به موشکافیِ ویژه سپرده شده است بررسی روبنایی روند دگرگونی ها در جامعه ی کنونی ایران، نه تنها نهادها و سازمان های اجتماعی، بلکه اندیشه ها و دیدگاه های وابسته به آن را هم در برمی گیرد. پاره ای از آن ها که به گونه ی ناخودآگاه در پیکره ی آداب و رسوم اجتماعی بازتاب می یابند کمتر، و بخشی از آن ها که در پوشش ایدئولوژی ها و دیدگاه های کم وبیش سامان یافته و کاتگوریک و تدوین شده خودنمایی می کنند، بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند برای روشن کردن بیشتر فرایند رشد و دگرگونی در نهادهای اجتماعی، به گونه ی فشرده و کناری به پاره ای از دیگرگونی های اقتصادی به مثابه ی زمینه ی رشد و تکامل آن ها نیز نگریسته شده است در این نوشتار سه برش تاریخ کنونی ایران، دوران رضاشاه و محمدرضاشاه و جمهوری اسلامی ارزیابی گردیده اند. از آن جا که جامعه ی کنونی ایران هنوز در دوران گذار پیچیده از نهادهای کهنه به نهادهای نوین اجتماعی قرار دارد و علیرغم بهره گیری از ساختارها و اندیشه ها و دیدگاه های تازه ی زمامداری، عناصر چشمگیری بر فرایند رویدادهای اجتماعی سایه می افکنند که دارای پیشینه ی کهنه ی تاریخی اند، در آغاز، نشیب و فرازها و چگونگی پیدایش و رشد نهادها و سازمان های اجتماعی و در جایگاه نخست، پاره ای از ویژگی های زمامداری و دولتمداری ایرانی-خاوری را در جریان سیر خود به بررسی سپرده ایم
|